اصول بازی کردن با کودکان، چرا باید حتما با کودکان بازی کرد؟
پیشنهاد روانشناسان به والدین این است که هر والد حداقل روزانه مدت ۲۰ دقیقه با کودک وقت بگذراند و اصولی را در این بازی رعایت کند. در زیر با برخی از این اصول آشنا میشوید.
چند اصل مهم برای تعامل کیفی و بازی با کودک
زمان بازی
برای فرزندان کوچکتر لازم است که زمان از قبل تعیین شدهای را در نظر بگیرید ولی در مورد فرزندان بزرگتر میتوانید انعطاف پذیر باشید. زمانی را در هر روز پیدا کنید که پیش میآید و به نظر میرسد فرزندتان به تنهایی در حال لذت بردن از یک فعالیت سرگرم کننده است. سپس، کاری را که دارید انجام میدهید، متوقف کنید و با دنبال کردن دستورالعملهای مرتبط با این فعالیت، به بازی با کودک بپیوندید. لطفا با مشغولیت ذهنی، همراه با موبایل و یا در حالیکه چشمتان به غذاست بازی کردن با کودک را شروع نکنید.
حق انتخاب به کودک
اگر در هر روز زمان خاصی را ویژه بازی قرار دادهاید، هنگامی که وقتش رسید صرفا به فرزندتان بگویید: «الان وقت خاص ما برای بازی با همدیگر است. دوست داری چه کار کنیم؟» وقتی به کودک حق انتخاب برای بازی گروهی میدهید او برای چند دقیقه احساس رئیس بودن میکند و میتواند مدیریت بازی را به عهده بگیرد. که دادن این نقش به کودک باعث حس رضایت و شادی او میشود.
فقط بازی
این زمان نباید به تماشای تلویزیون بگذرد چون در تماشای تلویزیون ارتباطی میان والد و کودک وجود ندارد. در این فرصت چند دقیقهای فقط بازی کنید. نه آموزش و نه تماشای فیلم و کارتن اسمش بازی نیست.
اجازه برای وارد شدن به حریم کودک
گاهی ممکن است که وقت جداگانهای برای بازی با فرزندتان نداشته باشید و در حینی که او دارد بازی میکند شما هم وقت آزادی داشته باشید که میتوانید با او سرگرم شوید. در حینی که فرزندتان دارد به تنهایی بازی میکند به او نزدیک شوید و بپرسید که آیا میتوانید به او بپیوندید و دوتایی باهم بازی را پیش ببرید؟
خودش انتخاب کننده باشد
در هر صورتی کودکتان باید فعالیت سرگرمکننده و بازی را خودش انتخاب کند و بنا به سلیقه و نظر والد نباشد و والد نباید کنترل بازی را در دست گیرد یا آن را هدایت کند. توجه داشته باشید که این وقت مختص کودک مورد نظرمان هست و افراد دیگر را در این وقتهای بازی شرکت ندهید. مثلا اگر در خانوادهتان کودکان دیگری دارید، به همسرتان بگویید در حینی که با کودک مورد نظر بازی میکنید، از آنها مراقبت کند و با آنها بازی کند یا زمانی را انتخاب کنید که کودک دیگر خواب است و یا خود مشغول بازی و انجام کاری است. البته یادتان نرود که باید با همه فرزندانتان بازی کنید و گاهی هم بازیهای گروهی باهم داشته باشید. اما یک وقتهایی هم باید به بازی خصوصی با کودک مورد نظر بگذرد.
تماشاچی باشید
در حین بازی شما نباید آن بازی را پیش ببرید. کودک است که پیش برنده بازی است. چند دقیقه به طور اتفاقی آنچه را کودک انجام میدهد تماشا کنید. زمانی که ناراحت یا بسیار مشغول هستید یا قصد دارید خانه را ترک کنید، سعی در برگزاری این وقت خاص بازی نداشته باشید چرا که ذهن شما با این موضوعات مشغول است و کیفیت توجه شما به فرزندتان بسیار پایین خواهد بود.
روایتگر بازی باشید
در حین تماشای بازی فرزندتان، شروع به توصیف کار او با صدای بلند کنید. این کار برای آن انجام میشود که فرزندتان از اینکه شما به بازی او توجه داشتید حس خوبی پیدا میکند و این طور درک میکند که شما بازی او را جالب یافتهاید. این کار شبیه گزارش بازی فوتبال است که باید برانگیزاننده باشد. مثال: «حالا نازنین داره برای مهموناش غذا درست میکنه. بهبه. بهش میاد غذای خوشمزهای باشه. اوووو حالا هم داره عروسکش رو خواب میکنه تا وقتی مهمونا میان سرحال شده باشه.» به عبارتی بازی فرزندتان را روایت کنید. این کار برای بچههای کوچکتر لذت بخشتر است، لذا باید به دفعات بیشتری نسبت به بچههای بزرگتر انجام شود.
تشویق کنید
هر از گاهی به فرزندتان جملاتی حاکی از تحسین و بازخورد مثبت از جنبههای خوشایند بازیاش ابراز کنید. در این مورد صادق باشید و مبالغه نکنید. مثال: «از اینکه وقتی را باهم میگذرانیم حسابی خوشحالم!»، «چقدر این لگوها رو مرتب چیدی، آفرین»
سوال نپرسید و دستور ندهید
تا آنجا که امکان دارد از هر نوع سوال کردن از کودک بپرهیزید، چرا که اغلب غیر ضروری است و مسلما بازی فرزندتان را مختل و بازی را به سمت آموزش هدایت میکند.
اگر مطمئن نیستید که کودک در حال انجام دادن چه کاری است، پرسیدن یک سوال برای روشن شدن نحوه بازی کودک اشکالی ندارد (سوال همراه قضاوت و نصیحت ممنوع).
همچنین، هیچ فرمان یا دستورالعملی ندهید و سعی نکنید در طی این بازی به کودک چیزی یاد بدهید. این وقت، مخصوص کودک شماست تا راحت باشد و از بودن با شما لذت ببرد، نه زمانی برای یاد دادن یا به دست گرفتن بازی کودک.
*کارشناس ارشد روانشناسی / سلامت نیوز
بیشتر بخوانید: اسباب بازی های مناسب برای کودکان