علت و درمان ناخن جویدن کودکان
گاهی کودکان ناخن جویدن را از والدین یاد می گیرند یا به علت اضطراب و استرس به این عمل روی می آورند.
ناخن جویدن می تواند باعث بروز مشکلاتی از قبیل کاهش اعتماد به نفس شود؛ به
این صورت که کودکانی که ناخن می جوند بیشتر نزد همسالان خود دستانشان را مخفی
می کنند و این موضوع باعث خجالت آنها می شود.
ناخن جویدن یک اختلال محسوب می شود و از بین بردن آن در دوران کودکی آسانتر است؛ این مساله می تواند تا بزرگسالی ادامه داشته باشد و بعدها به صورت یک عادت درآید.
این روانپزشک، بهترین شیوه رفع ناخن جویدن را پیدا کردن منبع استرس در کودک دانست و
با رفع آن مساله، ناخن جویدن به راحتی می تواند کنار گذاشته شود.
متخصص رفتارشناسی اجتماعی توصیه کرد: بهتر است برای پیشگیری از این عمل، ناخن های
کودکان کوتاه شود و والدین سوهان بزنند تا حتی نتواند تکه های کوچک ناخن را به
دندان بگیرد.
به گفته ابهری، منحرف کردن حواس در هنگام جویدن ناخن مهم است و والدین از کودک
کارهایی بخواهند تا مجبور شود برای انجام آن کارها از انگشتهای خود استفاده کند.
وی افزود: والدین همچنین می توانند چسب های زخم رنگی به روی انگشتان کودک بزنند و
باید به یاد داشته باشند تهدید، تنبیه، پاشیدن فلفل و دارو به روی انگشتان نه تنها
تاثیری ندارد، بلکه می تواند مشکلات را تشدید کند.
ابهری با بیان اینکه باید از کودک علت ناخن جویدن را جویا شد، تصریح کرد: بهتر است
منتظر پاسخ کودک که چرا ناخن می جوند، نباشیم و او را به خاطر انجام این عمل سرزنش
نکنیم؛ باید به دنبال علت بود و توجه کرد که کودک در چه مواقعی این عمل را انجام می
دهد. مثلا موقعی که می خواهد در مورد مساله مهمی با شما صحبت کند یا در هنگام
تماشای فیلم های وحشتناک این کار را انجام می دهد.
وی اظهار داشت: باید والدین
جست و جو کنند که چه چیزی باعث شده آرامش و امنیت کودک به هم بخورد و این تلاش
و کاوش برای پیدا کردن مشکل کودک و حل آن می تواند بزرگترین گام برای از بین
بردن اختلال جویدن ناخن باشد.
مطالعات نشان داده است که 30 درصد کودکان 7 تا 10 ساله و 45 درصد نوجوانان
جوامع ناخن‌های خود را می‌جوند. البته با پا نهادن به دوران جوانی کم‌کم این
افراد هم یاد می‌گیرند چطور با اضطراب خود کنار بیایند، علاوه بر این به دلیل
شرمندگی از تغییر شکلی که ناخنشان در اثر جویدن پیدا کرده است، سعی می‌کنند این
عادت زشت را ترک کنند و به همین علت آمار بزرگسالان دارای این مشکل تا 20 درصد
پایین می‌آید.
راه درمان جویدن ناخن درکودکان
معمولا ناخن جویدن در موقعیت های اضطراب آور و ناکامی ها تشدید می یابد و گاهی صرفا عادتی است که در مکان های خاصی مثل جلوی تلویزیون یا مانند آن رخ می دهد. شدیدترین انواع ناخن جویدن در برخی کودکان عقب مانده ذهنی شدید یا مبتلایان به اسکیزوفرنی دیده می شود اما برخی از افراد نیز بدون وجود هیچ نوع اختلال روانی، صرفا به علت یک عادت عصبی به این اختلال مبتلا هستند.
دارو درمانی لازم
نیست؛ رفتارتان را اصلاح کنید!
درمان این مشکل به دو شیوه انجام می شود:1. رفتاری و اقدامات اطرافیان، 2.
دارو درمانی.
دارو درمانی صرفا در موارد بسیار شدید و در کودکان بالای 7 سال صورت می پذیرد که با داروهای ضد اضطرابی مثل فلوکستین یا داروی هالوپریدول درمان صورت می گیرد. برای اینکه بفهمید کودک شما نیاز به دارو درمانی دارد و به چه میزان و چه داروهایی باید مصرف کند حتما باید به روانپزشک کودک مراجعه کنید.
صحبت ما در این مطلب بیشتر پیرامون شیوه اول درمان است که به رفتار و اقدامات اطرافیان در مواجهه با کودک برمی گردد و در بسیاری از موارد با رعایت یکسری نکات می توان این مشکل را کنترل و درمان کرد و نیازی به استفاده از دارو وجود نخواهد داشت. در خصوص روش های رفتاری درمان ناخن جویدن، چندین توصیه وجود دارد که آنها را به تفکیک مراحل درمانی برای شما توضیح می دهیم؛
مرحله اول:والدین چه
کنند؟
در مرحله اول توصیه هایی به والدین این کودکان می شود؛ شامل:
1. تا جایی که ممکن است از نادیده گرفتن رفتار استفاده کنند. به طوری که در خصوص آنها هیچ گونه اظهار نظری نکنند، از صحبت کردن یا تلاقی نگاه با کودکی که در حال جویدن ناخن است خودداری کنند. وقتی کودک در حال انجام آن است او را در آغوش نگیرند و حتی به او نزدیک نشوند.
2. کودک را تنبیه
نکنند.
3. محیط امنی برای کودک فراهم کنند تا نیاز او به کسب آرامش از این راه را
از بین ببرند. مسلما خانه های پر تنش، درگیری ها و مشاجرات والدین جلوی
کودکان، تنبیه های بدنی و شماتت های مکرر کودک به دلایل مختلف در ایجاد
محیط پر استرس و ناامن برای کودک نقش بسیار مهمی خواهد
داشت.
4. کودک را به ویژه هنگام خواب سرگرم نگه دارند (مثلا با یک اسباب بازی) تا حواس او از این عادت به فعالیت دیگری منحرف شود.
مرحله دوم:با کودک چه
باید کرد؟
در مرحله دوم آموزش هایی به کودک لازم است، شامل:
1. فهرستی از زمان و مکان هایی که او به ناخن جویدن دست می زند با کمک کودک و خانواده تهیه کنیم.
2. کودک را به آگاهی از وضعیت ظاهری اش هنگام ناخن جویدن تشویق کنیم. مثلا هنگام جویدن ناخن به خود در آینه نگاه کند.
3. یک مشغولیت دیگر برای دست کودک فراهم کنید. مثلا شی کوچک و قابل حملی در اختیارش بگذارید که هر کجا خواست با خود ببرد. مثل یک توپ لاستیکی، یک تکه خمیر یا... در صورت نیاز، جویدن ناخن، تشویق کنید تا با آن شی بازی کند. گرچه جایگزین برای ناخن توصیه نمی شود ولی گاهی می توان از نی پلاستیکی برای جایگزینی نیاز دهانی کودک استفاده کرد.
4. در موقعیت های مرتبط با این عادت تغییراتی بدهید. مثلا تنها در صورتی قادر به تماشای تلویزیون است که دست هایش مشغول کاری باشد.
5. می توان یک عمل رقابتی نیز به کودک آموخت. مثلا در هنگام میل به جویدن ناخن، دست هایش را مشت کند، دسته های صندلی را سه دقیقه محکم بگیرد و ناگهان دستش را شل کند.
در ضمن والدین لازم است ناخن های کودک را مرتب با ناخن گیر بگیرند و سوهان بکشند، پیشرفت کودک را مورد توجه و تشویق قرار دهند. ناخن های بلندش را از نظر زیبایی مورد تعریف و تمجید قرار دهند. گاهی وعده هدیه دوست داشتنی مثل لاک یا دستکش زیبا یا انگشتر و ناخن گیر زیبا یا ذره بین برای بررسی وضعیت ناخن ها هم توصیه می شود.
بخش اول مقاله از مجید ابهری روانپزشک - ایرنا
بخش دوم نی نی سایت
