چطور بفهمیم به ایدز مبتلا شده ایم
گرچه آمار تازه و دقیقی از تعداد مبتلایان به ایدز در دسترس نیست، اما آمارهای پیشین ادعا میکنند که بیش از 80درصد اچآیوی مثبتها، مردان هستند و اغلب زنان مبتلا، در چارچوب روابط زناشویی با این ویروس درگیر شدهاند. آمارها میگویند بیشتر از 50درصد مبتلایان، در گروه سنی ۲۱ تا ۳۵سال هستند.
من هم مبتلا شدهام؟
همه کسانی که مبتلا به اچآیوی مثبت میشوند، با علائم خاصی درگیر نمیشوند، اما
۸۰درصد افراد اچآیوی مثبت پس ازگذشت دو تا شش هفته از گرفتن این ویروس، علائمی
مثل تب، گلودرد و خارش بدن را برای چند هفته تجربه میکنند. خستگی، درد مفاصل، درد
عضلانی و تورم غدد از دیگر نشانههای ورود این ویروس به بدن هستند. البته همه
مبتلایان در ابتدای دریافت ویروس با این نشانهها روبهرو نمیشوند. نباید فراموش
کرد درگیربودن با این علائم هم همیشه بهمعنای مثبتبودن اچآیوی نیست و ممکن است
فرد بهدلایل دیگری چنین نشانههایی را مشاهده کند. اگر شما با تعدادی از این علائم
گفتهشده مواجه شدهاید و در هفتههای گذشته رابطه پرخطر جنسی یا دریافت خون و
مواردی از این دست را تجربه کردهاید، برای مطمئنشدن از مثبت یا منفیبودن
اچآیوی، آزمایش بدهید. متخصصان تردیدی ندارند که تشخیص بهموقع، زندگی را برای
افراد درگیر با این ویروس سادهتر و طولانیتر میکند.
این نشانهها چند وقت ادامه پیدا میکنند؟
نشانههای اولیه ابتلا به اچآیوی، دائمی نیستند. در ابتدای ابتلا به ویروس، سیستم
ایمنی بدنتان تا چند هفته با آن مبارزه میکند و نتیجه این مبارزه، مشاهده این
نشانههاست. اما وقتی بیماری به دوره نهفتگی وارد میشود، دیگر ردی از نشانههای
گفتهشده هم در فرد پیدا نمیشود. این دوره نهفتگی ممکن است تا 10سال ادامه داشته
باشد و فرد در تمام این مدت با علامتی که از ابتلا به این بیماری خبر دهد، روبهرو
نشود.
چرا تشخیص بهموقع اهمیت دارد؟
وقتی دوره نهفتگی تمام میشود، سیستم ایمنی بدن بیمار بهشدت تخریب میشود. تخریب
سیستم ایمنی بدن، به کاهش وزن، اسهال مزمن، تعریق شبانه، مشکلات پوستی، عفونتهای
مکرر و بروز دیگر بیماریهای مرگبار منجر میشود. در صورتیکه فرد زودتر از بیماری
آگاه شود، با کنترل آن، بروز این علائم را به تعویق میاندازد و البته خطر مبتلاشدن
دیگر افراد به ویروس (در اثر رابطه جنسی یا اهدای خون) را هم پایین میآورد.
واقعیت این است که با وجود همه تلاشهای انجامشده و پادتنهای کشفشده، هنوز هم
این بیماری درمان قطعی ندارد. آنچه در این میان اهمیت دارد، کنترل ویروس و تلاش
برای افزایش طول عمر و بهبود کیفیت زندگی بیماران است. فرد مبتلا به اچآیوی در
صورت شناخت بهموقع بیماری و طیکردن دوره درمان، میتواند مثل یک فرد عادی در
اجتماع زندگی کند.
بیشتر بخوانید: چه افرادی بیشتر به ایدز مبتلا می شوند
من مبتلا شدهام! حالا چه کنم؟
مثبتبودن جواب آزمایش اچآیوی، آن هم در شرایطی که درمان قطعی برای آن پیدا نشده،
میتواند تلخترین مواجهه یک فرد با واقعیت باشد، اما اگر جواب آزمایش فردی مثبت
بوده، با تکرار آزمایش در فواصل کوتاه میتواند از میزان پیشرفت آلودگی به اچآیوی
باخبر شود و تاثیر ویروس بر سیستم ایمنی بدنش را مشاهده کند. درمانهای موجود برای
اچآیوی، کاهش میزان ویروس در خون را موردتوجه قرار میدهند. درواقع با دسترسی به
این درمانها، سیستم ایمنی بدن فرصت ترمیمشدن پیدا میکند و احتمال ابتلای فرد به
بیماریهای دیگری که بهدلیل تضعیف سیستم ایمنی رخ میدهد را پایین میآورد. در
خوشبینانهترین حالت، میزان ویروس در خون فردی که تحت درمان قرار گرفته آنقدر
کاهش پیدا میکند که احتمال انتقال آن به دیگران از بین میرود.
میتوانم مادر شوم؟
واردشدن ویروس اچآیوی به بدن، پایان زندگی طبیعی نیست. با توجه به تحقیقات
انجامشده، مبتلایان به این بیماری حتی امکان مادرشدن را هم دارند و در صورت کنترل
بیماری و مصرف داروهای تجویزشده، میتوانند باردارشده و صاحب فرزند شوند. به گفته
مرکز تحقیقات ایدز ایران، مادرانی که از درمان عادی اچآیوی استفاده میکنند تا
۲۵درصد احتمال انتقال ویروس را به فرزند خود کاهش می دهند و اگر در دوران بارداری
از داروهای مخصوص این دوران استفاده کنند، امکان انتقال ویروس به زیر ۲درصد میرسد
و حقیقت این است که مادران مبتلا به اچآیوی هنوز میتوانند فرزند داشته باشند.
گذشته از این، متخصصان میگویند همه کودکانی که این ویروس را در بدن دارند، به ایدز
دچار نمیشوند، چراکه سیستم ایمنی پیچیده و خاص بدن آنها، بیشتر از بزرگسالان
احتمال تضعیف ویروس را فراهم میکند. با این وجود، کودکان اچآیوی مثبت همیشه از
این ویروس جان بهدر نمیبرند و گاهی چند سال بعد از انتقال ویروس، جان خود را از
دست میدهند.
کدام متخصصان به افراد مبتلا کمک میکنند؟
اضطراب، خشم و در نهایت افسردگی، واکنشهای روانی هستند که بعد از شنیدن خبر ابتلا
در فرد رخ میدهند. فردی که دچار اچآیوی مثبت شده، به کمک روانشناسان و
روانپزشکان نیاز دارد. او باید برای سازگارشدن با وضعیت موجود آماده شود و بپذیرد
که با کنترل شرایط جسمی، میتواند به فعالیت و زندگی امیدبخش ادامه دهد. متخصصان
تغذیه، در کنارمتخصصان ایمنیولوژیست به مبتلایان کمک کرده و با کنترل الگوی زندگی
فرد، طول عمر و کیفیت زندگی او را بیشتر میکنند.
با یک مبتلا زندگی میکنید؟
براساس آمارهای ارائهشده از سوی اداره ایدز و کنترل بیماریهای آمیزشی وزارت
بهداشت، تاکنون در ایران نزدیک به ۴۰هزار فرد اچآیوی مثبت شناسایی شدهاند و
بیشتر از ۱۸هزار نفر از آنان جان خود را از دست دادهاند. افزایش هر ساله آمار
مبتلایان به این ویروس، اهمیت آگاهی خانوادهها در این زمینه را بیشتر کرده و لزوم
درک روش درست مواجهه با آن را بالا برده است.
اگر شما هم با یک فرد مبتلا روبهرو هستید، باید همپای او در جلسات درمان شرکت
کنید تا از مراحل درمان و نحوه مراقبت از او باخبر شوید.
باور کنید ویروس اچآیوی از طریق هوا، غذا، آب، قاشق و بشقاب و لیوان، نشیمنگاه
توالت، حشرات و... منتقل نمیشود. ادرار، مدفوع، استفراغ، آببینی، بزاق و عرق فرد
مبتلا، اطرافیان او را به این ویروس دچار نمیکنند. پس اگر بیمار شما به کمک در
غذاخوردن، لباسپوشیدن و حتی استحمام نیاز دارد، این کمک را از او دریغ نکنید.
گرفتن دست، بغلکردن و ماساژدادن او هیچ خطری برای شما ندارد و حتی به تقویت روحیه
و افزایش میل او به مقاومت در برابر بیماری کمک میکند.
درست است که با لمس بدن او، شما بیمار نمیشوید، اما از آنجا که سیستم ایمنی بدن
این افراد بهشدت ضعیف میشود، باید مراقب انتقال بیماریهایتان به او باشید. اگر
سرما خوردهاید یا بیماری واگیردار دیگری دارید، تا زمان بهبود از آنها فاصله
بگیرید. گذشته از این، قبل از دستدادن با یک مبتلا یا کشیدن غذا برای او،
دستهایتان را بشویید تا بهخاطر آلودگیهای دستتان، او به مشکل دیگری دچار نشود.
تیغ، مسواک، موچین، ناخنگیر، گوشواره یا هر وسیله دیگری که احتمال آلودهشدن به
خون بیمار را دارد را بهطور مشترک با او استفاده نکنید.
بیشتر بخوانید: نشانه های اولیه ابتلا به ایدز
بیشتر بخوانید: آزمایش ایدز چگونه است
منبع: هفته نامه آتیه