آشنایی با دستگاه تناسلی زن
بطور کلی دستگاه تناسلی زن از دو بخش تشکیل یافته است: دستگاه تناسلی خارجی: که بیشتر برای برقراری رابطه جنسی و سکس مورد استفاده قرار می گیرد.
دستگاه تناسلی خارجی زن شامل
:1) کلیتوریس 2)لبهای بزرگ فرج 3)لبهای کوچک فرج 4) پرده بکارت
دستگاه تناسلی داخلی زن شامل :
1) رحم 2) مهبل 3) تخمدانها 4) لوله های تخمک بر
تصویری از دستگاه تناسلی زن (برش جانبی)
«falopian tubeK = لوله های فالوپ » «ovary = تخمدان» «uterus = رحم »،
«bladder = مثانه » «cervix = گردن رحم » «rectum = راست روده »
«،urethra = پیشابراه » «Clitoris = کلیتوریس » « Leg = پا »
« Vagina = واژن»
تشریح اندام تناسلی زنانه(رحم،مهبل،چوچوله،فالوپ،تخمدانها،لبه ها)
یالان Valva :
یالان قسمت قابل رویت و یالی شکل اندام تناسلی زنانه است. در بالا و جلوی ان بخشی مثلثی شکل دارای بافتی نرم و پوششی از مو می باشد که با ماهیچه معقدی Premium که ان هم قابل رویت است در ارتباط مباشد. کار این ماهیچه جدا کردن یالان از معقد و نگاه داشتن عضله تناسلی در قسمت تحتانی شکم است.یالان از دو لب بزرگ ملبان تشکیل شده که کار ان پوشش و نگهداری از عضو های حساس اندام تناسلی زنانه است. دو لبان کوچک کلبان در زیر ملبان قرار دارند و از قسمت فوقانی به هم متصل شده و به شکل پوششی کچل را در بر میگیرند. قسمت داخلی یالان در میان کلبان است. در اینجا مهبل فرج و مدرار قرار دارد از همین رو تشخیص این دو برای افراد بی تجربه مشکل و دردسر افرین است. مهبل در دختران باکره با غشایی نازک و ظریف پوشیده شده که به اصطلاح «پرده بکارت» نام دارد. این پوسته به علل گوناگون مانند: پریدن کشش دو پا از هم دوچرخه و اسب سواری دخول الت مرد بازی با خود و در نهایت به طور نسبتا کامل در اثر زایمان به تدریج از مقابل مهبل زائل می شود و فقط بخشی از ان باقی می ماند. در بخش دوم از این مقاله در مورد بی مسما بودن این نام یعنی «پرده بکارت» توضیح مختصری خواهم داد.
ملبان Labia Major (لبهای بزگ):
ملبان لبهای بزرگ دو لایه کلفت از بافت پوستی هستند که از قسمت فوقانی دستگاه تناسلی اغاز و تا معقد ادامه میابند. قسمت خارجی این لبها از پوست رنگی غدد چربی و البته پس از بلوغ از مو پوشیده میشود. قسمتهای داخلی نرم و بدون مو با چند غده چربی قرار دارند. زیر این لایه های پوستی اغلب بافتی از چربی چند رباط رشته های نرم ماهیچه ای عصب ها و رگهای لنفاوی و خونی قرار دارند. ملبان در حین دخول با بیضه های مرد در تماس قرار می گیرد. غددی که در این لبهاست عطری از خود تراوش می کند که موجب تحریک در هر دو جنس میشود. ملبان مهبل را از اسیب مستقیم خارجی حفظ می کند به عبارتی دیگر به نوعی سپر مهبل است. ملبان همان خایه در مردان است اما به صورت دو نیم صفحه. اگر با دقت به کلبان نگاه کنید و ان را با بافت پوستی خایه مقایسه کنید متوجه می شوید که از یک جنس هستند منتها در زن به صورت دو نیم صفحه و در مرد به صورت کروی شکل است.
کلبان Labia Minor (لبهای کوچک ):
کلبان لبهای کوچک در زیر ملبان قرار دارند و دو لایه نازک و نرم پوستی بدون مو هستند که حالت و شکل انها در زنها متفاوت است ان هم بر حسب بافت و رنگ از صورتی گرفته تا قهوه ای. این لبها ممکن است صاف یا تو رفته باشند و با ملبان پوشیده شده باشند یا خیر. دقت کنید که شکل بافت پوستی نرمی و سختی و رنگ اندام تناسلی زنانه در بانوان و دوشیزگان متفاوت است. در داخل و میان کلبان و در دو نیمه ادام تناسلی حبابهای دهلیزی وجود دارند. کار این حبابها یا اسفنجها این است که حین تحریک جنسی با جذب خون به داخل خود متورم شده و در طول این جریان قطر کلبان را دو یا حتی سه برابر حجم ان در حالت عادی کند. معمولا زنانی که کلبان در انها به وضوح پیداست دارای حساسیت جنسی بالاتری هستند .
کلبان دارای کارکرد های زیر میباشد:
1-محفوظ نگهداشتن هر چه بیشتر اندامهای داخلی اندام تناسلی.
2-افزایش حساسیت جنسی در حین امیزش به علت وجود رگهای نسبتا بزرگ خونی و سررشته های عصبی.
کلبان به مراتب از تراکم بیشتری از رشته های عصبی نسبت به چتل برخوردار است از همین روست که نیز در اثر تحریکات جنسی شدت و حساسیت بیشتر و بالاتری نسبت به چتل از خود نشان میدهد.
چوچولهClitoris :
گاهی پیدا کردن چوچوله برای خود زن یا فردی که در حال امیزش با اوست مشکل است زیرا گاه کاملا در جوف ملبان پوشیده شده و به اصطلاح در زیر سقف ان مخفی است (البته در هر حال نوک ان تا حدی بیرون است). چوچوله در جریان تحریکات جنسی بزرگ می شود و بافت ان از همان بافت عمامه چول مردان است. ضمنا فقط 4% از کل جسمچوچولهدر خارج از بدن زن قرار دارد بنابراین نسبت به چل مرد کوچکتر مینماید و دارای لوله مدور هم نیست و فقط به کار امیزش میاید و بس. ضمنا هیچ عضو جنسی در مرد ها به حساسیت چوچوله وجود ندارد
اندام تناسلی زنانه داخلی زن شامل دو سیستم ”تناسلی“ و ”جنسی“ است که به نوبه خود در برگیرنده اعضای زیر میباشند:مهبلvagina رحم لوله های فالوپ و تخمدان یا زهدان.”مهبل“ مجرایی است که قسمت بیرونی اندام تناسلی زنانه را به گردنه یا قیف-رحمcervix ارتباط میدهد--دهانه این قیف به سمت رحم است و لولهء ان به سمت رحم که خود با تخمدانها از راه لوله های فالوپ در ارتباط است.
در هر ماه یکی از زهدانها یک تخمک egg رها میکند که بلافاصله توسط حبابهایی که در مجرای لوله های فالوپ هستند احاطه میشوند (این حبابها نقش حفاظت از تخمک را دارند). حال این تخمک چه بارور شده و چه نه از این مجرا عبور میکند و خود را به داخل رحم میرساند. اگر چه باروری تخمک به تخم zygote در همان مجرای لوله های فالوپ توسط یک اسپرم صورت میگیرد اما این رحم است که محل مناسب را برای پرورش تخم در اختیار ان قرار میدهد.
مهبل (واژن) :
مهبل مجرایی کاملا انعطاف پذیر و عضلانیست که طول ان از هشت تا دوازده سانتیمتر فرق میکند و پهنای ان حدود دو و نیم سانت میباشد. مهبل ظرفیت رشد طولی تا چندین سانتیمتر و پهنا تا دو برابر در هنگام تحریکات جنسی را داراست. ورودی مهبل در طی زایمان تا حد قابل ملاحظه ای گشاد میشود و معمولا به پهنایی تا ده سانتیمتر نیز میرسد. مهبل در دختران باکره تا حدی با پرده-بکارت hymen پوشیده شده است. وقتی یک زن ایستاده است مهبل وی بصورت عمودی در راستای بدنش قرار ندارد بلکه قسمت فوقانی ان به سمت پایین متمایل است. محل دقیق مهبل بین مثانه و راست روده است. دیواره مهبل با لایه هایی پوشیده شده و دارای غدد مترشحه نیست. غشا داخلی مهبل فوق العاده به هورمونهای تخمدان حساس میباشد و سلولهای سطحی ان خیلی ناپایدار هستند. با مطالعه بر روی این سلولها میتوان به سرطان ”دهانه-رحم“ و همچنین سرطان مهبل پی برد. با توجه به سن و دوره ماهیانه ساختار مخاطی غشاء داخلی تغییر میکند. این مخاط در یک زن بالغ به صورت مایعی سفید و لزج است که شامل باکتریهاست و البته سبب رطوبت و لزاجت مهبل میشود. این مایع با اسیدی نگه داشتن این محل در حفظ و نگهداری مهبل از میکروبها نقشی عمده دارد و دلیل این امر نیز اسید لاکتیک از خانوادهء همان اسیدی که در ماست نیز هست موجود در ان است.در طی امیزش جنسی چل مرد وارد مهبل میشود تا اسپرم و منی semen خود را در ان تزریق کند. در طی زایمان اندازه مهبل برای بیرون امدن جنین و جفت ان از پنج تا شش برابر گشادتر میشود.
رحم :
یک عضو ماهیچه ای به شکل گلابی می باشد که درون لگن در بالای مثانه و جلوی راست روده ( رکتوم) واقع شده است.اندازه طبیعی آن حدود 8در5 سانتیمتر است. ارتفاع ان شش تا هشت سانتیمتر و پهنای ان سه تا چهار سانتیمتر است اما در طی حاملگی رحم تغییرات زیادی را متحمل میشود مثلا در نه ماهگی ارتفاع ان به سی سانتیمتر میرسد. رحم در این وضع در انتهای مهبل قرار گرفته و تقریبا به سمت مثانه متمایل و بدان متکی میشود. در طول عادت-ماهیانه نیز رحم محل خود را به راحتی تغییر میدهد. ”رباطهای نرم“ تا حدی به رحم انعطاف پذیری میدهند و در همان حال ان را معلق نگه میدارند. در هر طرف انتهایی رحم ”لوله های فالوپ“ وجود دارند. عضله رحمی با مخاطی به نام ”اندومتریم“ پوشیده شده است. این مخاطها که حاوی رگهای خونی و غدد مترشحه میباشند همچنین دریافت کننده ”تخم“ نیز هستند و البته با توجه به سن و دوره-ماهیانه هر شخص تغییرات مهمی در بافت آنها رخ میدهد. وقتی تخمک بارور نشود این مخاط بعلاوه تخمک از رحم خارج میشوند. رحم با گردنه ان که قسمتی سفت و محکم (حدودا سه سانت) میباشد بسته میشود. شما میتوانید این قسمت را با انگشت خود در انتهای مهبل حس کنید. مجرایی ظریف از بین قیف-رحم میگذرد و بدین ترتیب رحم به مهبل مرتبط میشود. از طریق همین مجراست که خون-قاعدگی بیرون می آید یا اسپرمها نیر وارد رحم شده و به سمت لوله های فالوپ به قصد باروری تخمک میروند. گردنه-رحم در وسط خود مجرای کوچکی دارد این مجرا در زنانی که هنوز بچه دار نشده اند کوچکتر از کسانی است که زایمان داشته اند.
رحم اصلا یک عضله است انهم با نقشی بسیار مهم در تمام مراحل تولید مثل از ورود اسپرم به مهبل و سپس خود گرفته تا تکامل جنین و شکل پذیری جفت ان و انقباضات رحمی که منجر به تولد نوزاد میشود.
لوله های فالوپ ( لوله های تخمک بر ):
لوله هایی انعطاف پذیرند با درازای تقریبی ده تا دوازده سانتیمتر که قطر داخلی انها کمی بیشتر از قطر یک تار موست. این لوله ها از انتهای بالایی رحم شروع و تا تخمدانها که به صورت منگوله های متحرکی هستند ادامه میابند.
لوله های فالوپ تخمک را با محاطی ان از مقصدش تا رحم در برمیگیرند. همچنین این لوله ها مسیری مناسب برای عبور اسپرم به محل باروری تحصیل اطمینان از صلابت و قدرت باروری اسپرم و بالاخره حمل نطفه به سمت رحم هستند.
تخمدانها :
”تخمدانها“ دو غده به اندازه دو بادام بزرگند که حدود چهار سانتیمتر بلندی و دو و نیم سانتیمتر پهنا دارند. این غدد از دو طرف توسط رباطی نازک به رحم متصل میباشند. و رباطی دیگر این غدد را به لوله های فالوپ متصل میکند. یک دختر در هنگام تولد حدود 700000 تا 2000000 تخمک دارد که بیشتر انها در طی بچگی از بین میروند و به 000 تا 400000 تا کاهش می یابد که بالاخره فقط حدود تا 400 تخم به دورهء بلوغ میرسند. این امر نزدیک به سی سال (دوره باروری یک زن به طور متوسط) و حدودا سیزده بار در سال یعنی با فاصله های 28 روزه ادامه دارد تا اینکه تمام تخمکها به اتمام میرسند و زن وارد دوره یائسگی میگردد. در نتیجه فعالیت تخمدانها نامحدود نیست همانطور که می بینید شروع این فعالیت بلوغ و پایان ان یائسگی است. تخمکها در یک نوع مجتمع سلولی محصور هستند که پس از طی یک دوره ای در اثر هورمونهایی که از غده هیپوفیز ترشح میشوند به رشد خود میرسند. نام این مجتمع ها ”فولیکول“ است که یک بار در هر 28 روز بالغ و باز شده یک تخمک رها میکند.