برای اطلاع از سلامت روان چکار باید کرد
دکترای تخصصی روانشناسی سلامت با بیان اینکه :«از آنجا که ممکن است ما متوجه بروز مشکلاتی در سلامت روانمان نشویم تعاملِ نسبتا با توالیِ زمانیِ خاص با یک متخصص سلامت روان اعم از روانشناس، مشاور و روانپزشک می تواند خیلی راهگشا باشد. » خاطر نشان :«نکته مهم این است که برخی تصور می کنند که فقط افراد بیمار باید به نزد متخصصان سلامت روان مراجعه کنند در حالی که همه افراد برای اینکه بتوانند از عملکرد خوبی برخوردار باشند نیازمند این هستند که گاهی به متخصص سلامت روان مراجعه کنند.»
دکتر حمید پورشریفی دانشیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز، در تعریف سلامت روان گفت:« برخی اوقات نگاه به سلامت روان ، نگاه بیماری نگر است و اینکه فرد دچار بیماری روانی نباشد از سلامت روان برخوردار است اما در عین حال تعاریف دیگری نیز وجود دارد که تنها نداشتن اختلال و بیماری به معنی سلامت روان فرد نیست.»
وی در ادامه گفت:« فردی که سلامت روان دارد ضمن اینکه از نشانه های بیماری های
روانی به صورت جدی برخوردار نیست در عین حال می تواند در تعامل با دیگران به راحتی
ارتباط خوبی را ایجاد کند، می تواند استرس خود را مدیریت کند، هیجانات منفی بویژه
خشم را مدیریت کند، به راحتی می تواند تصمیم گیری کند و برای زندگی خود برنامه ریزی
و هدف داشته باشد. البته افرادی که از خودآگاهی بیشتری برخوردار هستند و نیز افرادی
که می توانند به راحتی با دیگران همدلی کنند افرادی هستند که از سلامت روان بیشتری
برخوردار هستند.»
وی در پاسخ به اینکه آیا برای سلامت روان به مانند سلامت جسم، نیاز به چکاب داریم،
گفت:« همه انسان ها ممکن است بنا به دلایلی از سلامت روان کافی برخوردار نباشند و
مشکل زمانی بدتر می شود که برخی افراد از سلامت روان دورافتاده اند ولی خودشان
متوجه این امر نیستند به همین دلیل ضرورت چکاب وجود دارد البته ابتدا اصلی ترین
آیتم این است که فرد از خود و دیگران بازخورد بگیرد یعنی بتواند دریابد آیا تمرکز و
سطح انرژی اش پایین آمده یا خیر و آیا عملکردش خوب پیش می رود یا خیر. آیا دیگران
در تعامل با وی بیشتر از قبل رنجیده خاطر می شوند یا خیر.»
دکترای تخصصی روانشناسی سلامت خاطرنشان کرد:« از آنجا که ممکن است ما متوجه بروز
مشکلاتی در سلامت روانمان نشویم تعاملِ نسبتا با توالیِ زمانیِ خاص با یک متخصص
سلامت روان اعم از روانشناس، مشاور و روانپزشک می تواند خیلی راهگشا باشد. نکته مهم
این است که برخی تصور می کنند که فقط افراد بیمار باید به نزد متخصصان سلامت روان
مراجعه کنند در حالی که همه افراد برای اینکه بتوانند از عملکرد خوبی برخوردار
باشند نیازمند این هستند که گاهی به متخصص سلامت روان مراجعه کنند.»
وی با اشاره به احساس خستگی مداوم به عنوان یکی از نشانه های وجود مشکلات
روانشناختی در فرد اشاره کرد و گفت:« اگر خستگی دلایل زیستی نداشته باشد و به
عبارتی دیگر فرد دچار کم خونی و یا کمبود ویتامین ها در بدن نباشد خستگی به طور
مشخص می تواند ناشی از مشکلات روانشناختی و تحت استرس بودن فرد و یا حتی داشتن
درجاتی از افسردگی در فرد باشد چون افسردگی به عنوان یک سرماخوردگی روانی است و
افراد زیادی دچار آن می شوند در نتیجه خستگی اگر دلایل زیستی نداشته باشد به احتمال
زیاد یک دلایل روانشناختی دارد و لازم است با یک متخصص سلامت روان در این خصوص صحبت
شود.»
وی درباره نشانه های هشداردهنده وجود مشکلات روحی و روانی ، گفت:« بسیاری از نشانه
های وجود مشکلات روانی در فرد ، جسمانی است مثلا خستگی و انرژی صبحگاهی بسیار کم و
در عین حال به هم ریختن خواب که فرد کمتر و یا بیشتر از قبل می خوابد ، یا خواب فرد
با کیفیت خوبی همراه نیست و دچار اختلالات خواب است و کابوس می بیند همچنین خورد و
خوراک فرد تغییر پیدا می کند و یا میزان آن کم و یا زیاد می شود از جمله نشانه های
هشداردهنده وجود مشکلات روانی در یک فرد است.»
دانشیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در ادامه گفت:« یکسری از نشانه های وجود
مشکلات روانی هستند که به آن نشانه های شناختی گویند یعنی تمرکز فرد نسبت به قبل
کاهش پیدا کرده است و حافظه فرد نسبت به قبل کند شده است به طوری که فرد تصور می
کند مشکل مغزی پیدا کرده است در حالی که مشکل مغزی ندارد همچنین فرد در تنظیم
برنامه هایش و نیز در تصمیم گیری هایش مشکل پیدا می کند که می تواند از نشانه های
وجود مشکلات روانی در فرد باشد.»
وی افزود:« از دیگر نشانه های وجود مشکلات روانی در یک فرد می توان به نشانه های
هیجانی اشاره کرد که خلق پایین یعنی روحیه پایین از نشانه های بارز وجود مشکل روانی
در فرد است و یا بیش برانگیختگی که نسبت به قبل فرد زود برانگیخته و ناراحت می شود
همچنین وجود افکار منفی که البته سراغ همه افراد می رود، این دسته از افراد بیش از
دیگران درگیر آن می شوند و این افکار منفی ممکن است آسیب به خود و یا دیگران باشد
که در اینصورت مسئله جدی تر است و نیازمند این است که فرد مداخلات روانشناختی را
دریافت کند.»
وی در پاسخ به اینکه آیا امکان دارد فرد بعد از چندین سال زندگی به اختلال روانی
دچار شود، گفت:« وقتی از بیماری ها و مشکلات روانشناختی صحبت می کنیم از یک مدلی
صحبت می شود به نام مدل استرس و آسیب پذیری که این مدل این را مسئله مطرح می کند که
انسان ها به دلایل ژنتیکی و یا محیطی و یا تجارب فردی قبلی ممکن است استعداد ابتلا
به اختلال روانی را داشته باشند مثلا فردی که در یک خانواده ای با جو روانی بسیار
منفی بزرگ شده است امکان ابتلا به برخی بیماری های روانشناختی را ممکن است داشته
باشد و یا فردی که یکی از والدینش مبتلا به بیماری دوقطبی باشد به لحاظ ژنتیکی
استعداد ابتلا به این بیماری را دارد.»
دکتر پورشریفی خاطرنشان کرد:« بیماری های روانشناختی مثل رشد قد (که ژنتیکی است)
نمی باشد که الزاما اگر چیزی در ژن فرد بوده باشد خود را نشان دهد برای اینکه خود
را نشان دهد باید استرس هم وجود داشته باشد . ممکن است فرد استرس را در دهه دوم
زندگی یا دهه سوم و یا چهارم زیادتر با آن روبرو باشد بنابراین تعامل استرس با این
اسیب پذیری است که موجب بروز بیماری روانی در فرد می شود و به همین دلیل است که
بیماری روانی در افراد در دوره های سنی مختلفی بروز پیدا می کند البته در مواردی هم
هست که بیماری در فرد شروع شده ولی خود فرد متوجه بیماری نیست مثلا پرانرژی شده یا
خوابش کم شده یا خیلی ولخرج شده و وارد روابط پرخطر شده ولی اطرافیان تصور می کنند
که این موارد عادی است ولی ممکن است که خبر از بروز بیماری دو قطبی بدهد.»
وی درباره نشانه های اختلال دو قطبی در یک فرد،گفت« در دوقطبی به طور مشخص فرد یک
شیدایی را تجربه می کند و انرژی وی به شکل بسیار زیادی بالا می رود در نتیجه فرد
ممکن است که پرانرژی تر از قبل فعالیت کند و کمتر بخوابد و در عین حال رفتارهایی
مثل ولخرجی و یا رفتار پرخطر جنسی و یا رفتار پرخطر رانندگی داشته باشد و از یک
انرژی بالاتر از افراد عادی برخوردار می باشد.»
بیشتربخوانید: نشانه های سلامت روان
بیشتر بخوانید: تشخیص اختلالات روانی از روی دندان
بیشتر بخوانید: نشانه های ابتلا به اختلالات روانی
منبع: سلامت نیوز