خیانتهای اینترنتی و مجازی
خیانت مجازی،خیانت به هسمر در اینترنت،خیانت در وایب،خیانت تلفنی و پیامکی و... پدیده هایی که با افزایش تکنولوژی های ارتباطی نیز روز به روز افزون تر می شود
تعریف خیانت
با آنکه متاسفانه خيانت پديده رايجي است، هنوز همه مراجع تعريف يکساني براي آن ارائه نکردهاند. خيانت يک نوع خلفوعده است. وقتي با افرادي که خود را قرباني خيانت ميدانند، گفتوگو ميشود، تعاريف کاملا متفاوتي براي خيانت بيان ميکنند. در واقع، خيانت ممکن است شامل يک رابطه زناشويي، عاشقانه (رومانتيک) يا شهوت آلود باشد. پس ممکن است رابطه زناشويي مشخص و آشکاري در آن برقرار نشده و حتي اين رابطه ذهني باشد. ميتوان خيانت را هر گونه رابطه يا فعاليتي دانست که در آن فرد از روابطي با يک فرد سوم لذت ميبرد که قاعدتا بايد در همراهي با همسرش تجربه ميکرده؛ مثل قرار ملاقات گذاشتن، رفتن به سينما يا رستوران، برانداز کردن و چشمچراني و عشوهگري و البته تماس جنسي. حتي ممکن است درددل و آرامش پيدا کردن از راه صحبت با فرد ديگر نيز مصداق خيانت باشد. خيانت ميتواند با وابستگي عاطفي همراه باشد يا نباشد. پس «عاشق شدن» بخش ثابتي از خيانت نيست. لازم است يادآوري شود اين موارد صرفا در فرهنگ ايراني و اسلامي مصداق خيانت نيست و منابع غربي هم همين موارد را خيانت ميدانند. بهطور خلاصه، خيانت يک رابطه خارج از چارچوب ازدواج است. بهعلاوه، خيانت ممکن است تفنني (گاه يک بار و گاه چند بار)، ماجراجويانه، مرضگونه و حتي به گفته عدهاي، رفاقتي يا رقابتي باشد.
به مرور متعهدتر شويد نه آسانگيرتر!
برخي افراد تصور ميکنند خط قرمزهاي رابطه زناشوييشان را بايد با توجه به اقتضاي زمانه تغيير دهند و گاهي سهلگيرانهتر به روابط همسرشان نگاه کنند اما وقتي از روابط خارج از چارچوب ازدواج صحبت ميکنيم، بايد مفهوم ازدواج را در نظر بگيريم. توافق اين است که در اينجا ازدواج صرفا زندگي زير يک سقف و تامين نيازهاي طرف مقابل يا عقد محضري نيست. ازدواج يک نوع «تعهد» است و هرگاه قرار بر انجام اين تعهد باشد، روابط خارج از آن محدوده خيانت تلقي ميشود. بعد از ازدواج هم همينطور است. پايبندي به تعهدات که هم جنبه بينفردي دارد و هم بهوسيله عرف و قانون تعيين ميشود، هميشه لازم است و نميتوان آن را کاهش داد. البته بايد به وجوه فرهنگي و مذهبي هر خانواده نگاهي اختصاصي داشت. اتفاقا ديده شده که احتمال خيانت بعد از گذشت چند سال از ازدواج بالاتر ميرود. پس نه تنها نبايد محدوده تعهدات را کوتاه کرد، بلکه لازم است پايبندي بيشتري به زندگي مشترک داشت.
خیانت اینترنتی و مجازی
طبعا در دنياي مدرن امروز و همگام با پيشرفت فناوري، مصاديق جديدي نيز براي خيانت پديد آمده است. زماني رابطه انساني (عاطفي يا جنسي) يا نامهنگاري بين دو فرد مصداق خيانت بود و بعد روابط تلفني نيز به اين موارد افزوده شد. در حال حاضر، خيانت ممکن است از راه پيامک، پست الکترونيک، پيامرساني از راه فيسبوک، وايبر و واتسآپ و مانند آنها هم بروز کند. البته، اگرچه هيچ شکلي از خيانت به هيچ وجه مجاز و توجيهپذير نيست، اما بايد به شدت و تکرار و بزرگي عمل هم توجه کرد. اثبات خيانت کار سادهاي نيست. در غرب، نشان داده شده مردان بيشتر از زنان به خيانت بالقوه همسرشان شک و بيشتر چنين روابطي را کشف و افشا ميکنند اما برخي نشانهها در رفتار فردي که درگير روابط خارج از چارچوب ازدواج شده است، ديده ميشود. فرد خيانتکار نسبت به همسر و محيط خانه بياعتنا ميشود، ممکن است در منزل گفتوشنود خود با همسرش را کوتاه کند و به سوالهاي او سرسري پاسخ دهد، ممکن است بهانهگير و پرخاشگر شود و بيشتر مشغول فعاليتهاي بيرون از منزل باشد، وسايلي مانند تلفن همراه خود را مخفي کند و بيشتر به خودش برسد. تماسهاي تلفنياي دارد که گاه به يک دوست قديمي که تازه پيدايش شده يا يک همکار جديد نسبت ميدهد. زندگي جنسي او تغيير ميکند و ممکن است ديگر به روابط جنسي با همسرش اهميت ندهد. البته بايد دقت کرد که اتهام خيانت خيلي جدي است و تاثير عميقي بر روابط دو طرف دارد پس نميتوان هر تغيير رفتاري را خيانت دانست.علل برقراري روابط خارج از چارچوب ازدواج بسيار متنوع است و عموما هم در مردان و هم در زنان مصداق مييابد. اگرچه گاه برقراري اين روابط از نشانههاي شخصيتي جامعهستيزي و خودشيفتگي است، اما هميشه با اختلالهاي شخصيتي همراه نيست. چنين روابطي ممکن است نتيجه بحران در روابط زناشويي و احساس درک نشدن يا برآورده نشدن نيازهاي جسمي، عاطفي و جنسي بهوسيله همسر و احساس جذاب نبودن همسر باشد، اما اين موارد تنها دلايل بروز خيانت نيستند، اختلالات و شرايط رواني (مانند افسردگي يا بحران ميانسالي) و نياز به احساس آزادي و استقلال، تقويت اعتماد به نفس و تجربه تازه، ماجراجويي و خطر کردن لذتبخش، اثبات يا القاي شايستگي (مثل زيبايي و جذاب بودن) و احساس جواني هم گاه به خيانت منتهي ميشوند. گاهي افراد برقراري يک رابطه خارج از حيطه ازدواج را بيخطر ميدانند و به همين دليل درگير اين روابط ميشوند. نداشتن ايمان هم از مهمترين دلايل خيانت است. اين موضوع اساسا به اسلام محدود نميشود و در جوامعي که مسيحيت دين غالب است هم به آن اشاره شده است. ريشه خيانت گاهي هم تنبيه و انتقام است و مسائل اقتصادي (بهخصوص رفاه بالاي اقتصادي) و فرهنگي هم در اين مورد نقش دارند. از طرف ديگر، خيانت يک رفتار تکعاملي نيست. به اين معني که معمولا چند عامل از عوامل بالا در بروز آن نقش دارند. همچنين، فرد خيانتکار تنها عامل خيانت نيست. خيانت را ميتوان بهصورت مثلثي ديد که دو رأس ديگرش همسر خيانتديده و شريک فرد خيانتکار هستند. باز هم تاکيد ميکنم که اين به معني مجاز دانستن خيانت نيست؛ مثلا اينکه کسي بگويد «همسرم افسرده بود و به من نميرسيد»، دليل قانعکنندهاي براي خيانت نيست اما بايد در روند درمان جدي گرفته شود.
عواقب و آثار خیانت
بر هم خوردن ازدواج فقط يکي از عواقب خيانت است. خيانت ممکن است باعث آسيب رواني شديدي در همسر خيانتديده شود. افسردگي، اختلال استرس پس از سانحه، از دست دادن اعتماد به نفس، سرزنش خود و اقدامهاي خودآسيبرسان (مثل خودکشي) از جمله اين عواقب هستند. ممکن است فرد خيانتديده براي انتقام گرفتن از طرف مقابل (چه همسر و چه شريک او) اقدام کند و اين اقدام نتايج خطرناکي داشته باشد. اين فرد ممکن است اعتماد خود را به هر رابطه ديگري هم از دست بدهد. حتي در روند درمان و برقراري مجدد اعتماد، برگشت اعتماد عموما طولاني و دشوار است و ممکن است کامل انجام نگيرد. از طرف ديگر، فرد خيانتکار نيز قرباني رفتار خود ميشود حتي اگر خيانت آشکار نشود، احساس گناه و سرزنش خود يکي از آثار خيانت است. تلاش مدام براي مخفي نگه داشتن رابطه غيرقانوني، بهتدريج استرس و اضطراب را جايگزين لذت اوليه ميکند و اگر رابطه برملا شود، بحرانهاي جديتري هم بروز خواهدکرد. ماندن يا رفتن؛ مساله اين است! خيانت وجود است اما جاي تعجب نيست که آمار مشخص و قابلاعتمادي از خيانت در کشورمان نداريم. مطالعاتي که در ايالات متحده انجام شده، با توجه به جمعيت مورد بررسي و تعريفي که از خيانت در نظر گرفتهاند، نشان دادهاند حدود 25 درصد مردان و 10 درصد زنان درگير چنين روابطي ميشوند. حدود يکچهارم مشاورههاي مرتبط با خانواده درماني بهدليل خيانت درخواست ميشود و در تعداد قابلتوجهي از مشاورههايي که به دلايل ديگر انجام شده نيز خيانت مشخص ميشود. در ايران، خيانت يکي از مشکلات رايج زوجها هنگام جدايي است، اما شايعترين آنها نيست. ممکن است فراواني کم درخواست طلاق بهدليل خيانت، به وجهه اجتماعي آن برگردد و بسياري از افراد نخواهند چنين روابطي هيچگاه براي ديگران آشکار شود. با اين حال هيچ سطحي از خيانت را نبايد پذيرفت. بخشيدن آگاهانه با چشمپوشي از روي ناچاري و ناتواني يا غفلت متفاوت است. البته هر گونه رابطه خارج از چارچوب ازدواج دليل جدايي زوج نيست. هر فردي بايد خودش درباره نحوه ادامه يا قطع رابطه با همسر خيانتکارش تصميم بگيرد و نميتوان اين وظيفه را بهصورت نسخهاي از قبل پيچيدهشده در نظر گرفت يا به دوش والدين، دوستان يا درمانگران گذاشت. گاه نميتوان مانع جدايي شد، اما بسياري از موارد را هم ميتوان با کمک يک مشاور يا درمانگر مجرب و آگاه درمان کرد. در اين موارد، بحران هيجاني اوليه، بهتدريج جاي خود را به دورهاي از کنترل هيجاني، البته عموما همراه مشغوليت ذهني، خشم و احساس انتقام يا تنبيه ميدهد و بعد فرد خيانتديده وارد دورهاي از برقراري مجدد اعتماد ميشود.
مقاله از :دکتر کاوه علوي، روانپزشک عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي ايران
منبع : هفته نامه زندگی مثبت
بازنشر : سایت سلامت نیوز
گرداوری شده از : پایگاه اطلاع رسانی تنظیم خانواده
امکانات فوق شامل خریدارای سی دی مقالات سایت و مجموعه آموزشی زوج خوشبخت نیز می شود
