علت زود عصبانی شدن
در روابط روزمره، برخی افراد به شیوه‌ای رفتار می‌کنند که در زبان عام به آنها عصبی می‌گویند و اطرافیانشان معتقدند این افراد زود از کوره در می‌روند یا در حالت‌های منعطف‌تر ممکن است بگویند آدم مهربانی است، اما خیلی عصبی است و نمی‌شود با او صحبت کرد. این افراد به دلیل ناآرام بودنشان شخصیت‌های جذاب و محبوبی نیستند و ممکن است دیگران از آنها فاصله بگیرند.
دلایل زود عصبانی شدن
به طور کلی عصبانیت میتواند عوامل گوناگونی داشته باشد از جمله:
1- حسادت،
2- کم حوصلگی و کم ظرفیتی،
3- ضعف و ناتوانی مزاج،
4- عدم اعتماد به نفس و خودکمبینی،
5- حساسیتهای افراطی
6- منفیبافی و سوء ظن به دیگران
7- همانندسازی و تقلید از والدین، همسالان و همکلاسان و... .
اما دلایل رایج برای عصبانیت شامل کار زیاد، خستگی، گرسنگی و تشنگی هستند به همین دلیل در این بخش به بهترین و بدترین مواد غذایی برای داشتن آرامش اعصاب و روان اشاره خواهیم کرد.
مصرف ویتامین های گروه B در کاهش عصبانیت و خستگی مفید است. مصرف ویتامین های گروه B در افزایش یادگیری نیز مؤثر است. استفاده از مواد غذایی حاوی ویتامین های گروه B در تغذیه روزمره در کاهش عصبانیت، پیشگیری و درمان افسردگی و خستگی مفید است.
افرادی که کنترل هیجان ندارند و عصبی رفتار می‌کنند، رفتارهای عصبی خود را فقط در شرایط ناکامی بروز نمی‌دهند، بلکه در انجام دادن کارهای روزمره و عادی نیز به صورت غیرمعمول رفتار می‌کنند و حتی در شیوه راه رفتن و انجام حرکات ورزشی و غذا خوردن نیز آرامش ندارند و اطرافیانی که با آنها مراوده می‌کنند کاملا متوجه ناآرامی این افراد می‌شوند. اما خود این افراد به صورت عادتی ممکن است ناآرام رفتار کنند و انجام دادن عجولانه کارها جزو رفتارهای عادی آنها می‌شود.
حالت‌های عصبی ممکن است شدت بگیرد و تا جایی ادامه پیدا کند که فرد در مقابل ناکامی بسیار برآشفته شود و در مدیریت هیجان خود به مشکل برخورد. علائم مختلفی که این افراد در مقابل ناکامی تجربه می‌کنند، عبارتند از:
منقبض شدن ماهیچه‌ها و گره خوردن فک‌ها ، سردرد یا دل‌درد ، افزایش ضربان قلب،تعریق ناگهانی یا تکان خوردن، احساس سرگیجه، احساس ناراحتی، احساس گناه، احساس خشم، احساس اضطراب.
برای کنترل رفتار لازم است علاوه بر آگاهی از هیجانات خودتان از هیجانات دیگران نیز آگاهی داشته باشید و مدیریت کردن آن را یاد بگیرید و لازم است عواملی که محرک هستند و باعث می‌شود شما به صورت غیر ارادی عصبانی شوید را بشناسید.
اگر احساس می‌کنید نشانه‌های عصبانیت شما تشدید می‌شود و رفته رفته عصبانی‌تر می‌شوید، بکوشید از وضعیت تشدید کننده خارج شوید و از تمرینات تن آرامی استفاده کنید و در صورت امکان و وجود شرایط مطلوب، اگر داخل خانه هستید از خانه خارج شوید و پس از آرام شدن به خانه بازگردید. رفتارهای ناآرام می‌توانند به عادت رفتاری تبدیل شوند، بنابراین لازم است برای آرام کردن خودتان زمان در نظر بگیرید و مشخص کنید چه افکار و باورهایی باعث می‌شوند بخواهید امور زندگی خود را عجولانه انجام دهید یا از هر چیزی برنجید. با تغییر در نگرش و شناخت درمانی و تغییر در رفتارهای عادتی می‌توانید رفته رفته برخورد آرام‌تری داشته باشید و واکنش‌های خود را مدیریت کنید.
راهكارهای کنترل و کاهش عصبانیت
اما دليل آن - هر چه كه باشد - با راهكارهايى كه ارائه مى شود، مى توان تا حدود
زيادى از آن پيشگيرى نمود:
1. هنگامى كه عصبانى مى شويد، در خودتان يك تغيير حالت فيزيكى ايجاد كنيد؛ مثلاً
مقدارى قدم بزنيد و سعى كنيد در آن لحظات تصميم نگيريد و اگر آب در دسترس شما است،
مقدارى آب خنك ميل كنيد و دست و صورت خود را با آن شست و شو دهيد.
2. اگر امكان دارد، هنگام عصبانيت يا بى حوصلگى و كسالت، يك دوش آب ولرم بگيريد.
3. چند لحظه دراز بكشيد و چشمان خود را ببنديد و همه ماهيچه هاى خود را شل كنيد تا
آرامش عضلانى پيدا کنید و فكر خود را از آنچه موجب عصبانيت شما شده است، منصرف كنيد
و به عضلات بدن خود تمركز يابيد.
4. به خودتان تلقين كنيد كه اتفاق خاصى نيفتاده؛ مگر آسمان به زمين آمده است؟
ديگران در چنين مواردى چه مى كنند؟ آيا همه عزا مى گيرند؟ هر كس به كارى مشغول مى
شود و به اين گونه موارد اعتنايى نمى كند.
5. هميشه فضاى ذهنى و روانى خود را براى شنيدن و دريافت رفتارهاى نابجا و خلاف
انتظار آماده سازيد؛ به اين معنا كه هميشه انتظار داشته باشيد ديگران با شما، به
بدترين شكل برخورد كنند. اگر كسى مدتى چنين كند، به تدريج صفت حلم در او به وجود مى
آيد و علاوه بر اين، حسن خلق نيز براى او حاصل مى شود.
6. اگر گاهى سريع سخن گفتيد و عجولانه تصميم گرفتيد و رفتار نابجا از شما سرزد، به
سرعت خود را سرزنش و حتى در لفظ، اظهار پشيمانى كنيد و وعده ها و قول هاى خود را
در ذهن خويش، حاضر سازيد.
7. از خود ارزندگى نابجا و شخصيت قائل شدن بيش از اندازه براى خود، بپرهيزيد و تنها
هنجارها را رعايت كنيد. از اين رو به سراغ رفتارهاى متواضعانه - همانند تقدم در
سلام، همنشينى مناسب با افراد پايينتر، ابراز ارادت به كوچكترها، مصافحه و
احوالپرسى، تفريح و صحبت با ديگران - اقدام كنيد.
8. ذكر «لا حول و لا قوة الا باللَّه» را زياد بر زبان جارى سازيد و سوره «والعصر»
را زياد بخوانيد. تكرار اذكار «استغفراللَّه ربى و اتوب اليه» و «اعوذ باللَّه من
الشيطان الرجيم» نيز مفيد است. امام صادق(ع) فرمودند : «خداوند به برخى از انبيا
وحى كرد : اى فرزند آدم! در وقتى كه غضبناك گرديدى، مرا ياد كن تا من هم تو را در
وقت غضبم ياد كنم و تو را هلاك نسازم» (بحار الانوار، ج73، ص 276، ح29. )
بنابراين ياد خدا علاوه بر اينكه آتش خشم را خاموش مى كند، موجب آرامش انسان مى
شود و در قيامت نيز آثار مثبتى به دنبال دارد.
9. به هنگام احساس عصبانيت، سريع تغيير وضعيت و موقعيت دهيد و از آن محيط دور شويد؛
مثلاً اگر در منزل اين حادثه رخ داد، لباس پوشيده و منزل را ترك كنيد.
10. وقتى كه با امور عصبانيت آفرين مواجه هستيد، براى مدتى (حدود 10 تا 15 دقيقه)،
راه دريافتهاى حسى خود را سد سازيد؛ براى مثال جلوى گوش خود را بگيريد و چشمان خود
را ببنديد و سر خود را پايين اندازيد تا دريافتهاى عصبانيت تحت كنترل شما در آيند
و موجب تحريك بيشتر شما نشوند.
11. اگر رفتار و يا صفتى كه در شخصى هست، موجب عصبانيت شما شده، آن را شوخى تلقى
كنيد و به شكلى، خود را از تيررس او دور در نظر بگيريد. يعنى از در نظر گرفتن خويش
به عنوان مخاطب رفتارهاى ديگران پرهيز كنيد؛ مثلاً از مشاهده كسى كه فحش مى دهد با
خود بگوييد مخاطب او من نيستم و در اين هنگام از صحنه دور شده و راه دريافتهاى حسى
را سد سازيد تا بيشتر مورد هجوم قرار نگيريد.
12. براى توجيه رفتارهاى خلاف انتظار ديگران، توجيه مناسبى داشته باشيد و آنها را
مقصر تلقى نكنيد؛ مثلاً بگوييد: خودم از اين فرد بدتر رفتار مى كنم، او اشتباه
گرفته و مقصر نيست. اشتباه من باعث رفتار نامناسب او شده است.
13. به نظرات و عقايد ديگران احترام بگذاريد و محترمانه با آنها رفتار كنيد.
14. در كارهاى مهم با مشورت خواستن از ديگران، تصميمات خود را استحكام بخشيد و از
اقدامات عجولانه و خام بپرهيزيد.
15. بيشتر با افراد حليم، صبور، غيرعصبى و خوش مشرب معاشرت كنيد و از دوستی با
افراد تند مزاج بپرهيزيد.
16. هميشه خود و رفتارتان را درست و صحيح تلقى نكنيد و احتمال خطا در كارهاى خود را
بدهيد.
17. به عنوان تمرين گاهى با افرادى كه سليقه آنها را نمى پسنديد، برخورد كوتاه مدت
داشته باشيد.
18. روايات و آثارى كه در مذمّت غضب رسيده، مطالعه كنيد و احاديثى كه در مدح و ثواب
حلم و خود نگاه دارى وارد شده را مورد توجه قرار دهيد. (ر.ك: محمدى رى شهرى، ميزان
الحكمه، ج 9، باب غضب ؛ ج 3، باب حلم ؛ بحارالانوار، ج 71، باب الحلم والعفو و كظم
الغيظ).
19. به موارد بالا در برنامه اى منظم عمل کنید و با نمره دادن به عملكرد خود سعى
در تقليل موارد تخلف داشته باشيد و همت خود را به افزايش صبر و تحصيل سعه صدر معطوف
بداريد. بدانيد كه غلبه بر این نوع احساسات، فرايندى است كه نيازمند آگاهى و تلاش
مستمر و جهاد دائمى است.
منبع: برترین ها
