بیماری هایی که از طریق مقاربت جنسی منتقل می شوند چه هستند؟
منبع پایگاه پزشکان بدون مرز
بیمارى هایى که از طریق مقاربت جنسى منتقل مى شوند (که به اختصار به آنها STDs می گویند) امراضى هستند که از طریق تماس فیزیکى مقاربت جنسی به بدن منتقل مى شوند. این امراض از طریق ویروس، باکتری و یا پارازیت رخ مى دهند. این بیماری ها همچنین به نام «عفونت هایی که از طریق مقاربت جنسی منتقل می شوند» (STIs) و یا به اسم قدیمی شان «بیماری های مقاربتی» (VD) شناخته می شوند. حداقل ۲۵ نوع امراضی وجود دارد که از طریق مقاربت جنسی منتقل می شوند. آنچه وجه اشتراک این امراض است این است که همه از طریق تماس جنسی، منجمله واژن، مقعد و دهان منتقل می شوند. امراضی که در این جزوه از آنها نام برده شده به هیچوجه لیست کاملی نیستند، بلکه صرفا رایج ترین این امراض هستند. .
چگونه می توانید دریابید که مبتلا به این امراض هستید؟
هر کس که از نظر جنسی فعال است در معرض خطر مبتلا شدن به این دسته از بیماری ها قرار دارد. برخی از این نوع بیماری ها عوارضی دارند، مانند مایعاتی که از طریق اندام تناسلی ترشح می شوند، درد هنگام ادرار و یا تورم و بادکردن اندام تناسلی. بسیاری از این بیماری ها، مانند کلامیدیا (Chlamydia) اغلب موارد بدون عوارض هستند. از اینرو مناسب است که یک معاینه جنسی برای تشخیص این بیماری ها داشته باشید اگر که فکر می کنید ممکن است در معرض ابتلاء به آنها قرار گرفته باشید. برخی اوقات مدت زیادی طول می کشد قبل از اینکه این بیماری ها عوارض خود را نشان بدهند و طی چنین دوره ای ممکن است شما عفونت خود را به دیگران منتقل کنید. از اینرو لازم است که شما برای این بیماری ها معاینه شده و آزمایش شوید. اگر شما با کسی رابطه دارید و تشخیص داده شده که به این بیماری ها مبتلا هستید این به این معنا نیست که همزی شما لزوما فاسق است. عوارض این بیماری ها اغلب ماها بعد از سرایت بروز می کنند.
چگونه می توانید از ابتلاء به این بیماری ها ممانعت کنید؟
شما می توانید خطر مبتلاء شدن به این بیماری ها را کم کنید اگر که هنگام مقاربت جنسی از کاپوت و وسایل مشابه استفاده کنید و خود و همزی تان برای این گونه بیماری ها معاینه شوید. هر چه با افراد بیشتری مقاربت جنسی داشته باشید ریسک مبتلاء شدن به بیماری ها بیشتر خواهد شد. روش های دیگر تقلیل خطر ابتلاء به این بیماری ها استفاده از کاپوت و وسایل مشابه در هنگام تماس جنسی دهنی، تمیز کردن وسایل تحریک جنسی بعد از استفاده، شستن دست های خود بعد از آمیزش جنسی، و بهبود روش های تمیزکردن اندام تناسلی هستند.
چرا مهم است بدانید که آیا به این بیماری ها مبتلاء هستید؟
بسیاری از بیماری های مقاربتی بسیار عفونی هستند و می توانید تاثیرات درازمدت منجمله عقیم شدن بجا بگذارند. بسیاری از این بیماری ها از طریق فرد مبتلاء به طرف دیگر او در یک رابطه جنسی منتقل می شوند و برخی ار آنها از طریق مادر به نوزاد متولد نشده او می توانند منتقل شوند. بیمارهای آمیزشی حتی امکان انتقال «ویروس نقص ایمنى انسان» (HIV) را تسریع می کنند.
یک راهنمایی درباره بیماری هایی که از طریق مقاربت جنسی منتقل می شوند
واژینوسیس میکروبی (Bacterial Vaginosis – BV) به معنای دقیق کلمه یک بیماری آمیزشی نیست زیرا که از طریق مقاربت جنسی منتقل نمی شود. ولی این بیماری از طریق رابطه جنسی تشدید می شود و اغلب موارد در زنانی که از نظر جنسی فعال هستند پیدا می شود تا در زنانی که هیچوقت مقاربت جنسی نداشتند. عامل این بیماری به هم خوردن توازن در وضعیت یک باکتری عادی و امن است که در واژن زن وجود دارد و هر چند که نسبتا بی خطر است و توجه به خود جلب نمی کند ولی برخی اوقات ممکن اسـت به ترشح بیش از حد مایعی منجر شود که بوی نامطبوع ماهی گندیده می دهد. هر چند که توضیح روشنی برای وقوع این بیماری وجود ندارد ولی این توضیح مطرح شده که ترکیب بازی منی مرد ممکن است یک عامل باشد زیرا که می تواند محیط اسیدی باکترهای واژن را عوض کند. یک عامل دیگر می تواند استفاده از کویل بعنوان یک وسیله پیشگیری توسط زنان باشد. یک زن نمی تواند واژینوسیس میکروبی را به یک مرد منتقل کند ولی ضروری است که او مورد درمان قرار گیرد چه اینکه این بیماری اغلب از واژن به رحم حرکت کرده و وارد لوله فالوپ شده و می تواند باعث عفونت بسیار جدی شود. درمان این بیماری از طریق مالیدن یک کِِرِم به واژن و استفاده از آنتی بیوتیک است.
بالانیتیس (Balanitis) اغلب بعنوان یکی از عوارض عفونیت و نه لزوما نوعی عفونت به اعتبار خود شناخته می شود. به معنای دقیق کلمه یک بیماری مقاربتی نیست بلکه بیشتر یک از عواقب فعالیت جنسی است. فقط مردان به این بیماری مبتلا می شوند و اغلب خود را بصورت تورم سر آلت تناسلی مرد نشان می دهد. این بیماری بیشتر در مردانی وجود دارد که ختنه نشده اند. عامل این بیماری بهداشت کم، سوزش ناشی از کاپوت و یا وسایل کشنده اسپرم، استفاده از برخی وسایل آرایش معطر و شستن زیر پوست ختنه گاه می باشد. درمان آن شامل استفاده از کِرِم برای تخفیف تورم و در صورت لزوم آنتی بیوتیک است.
کلامیدیا (Chlamydia) رایج ترین بیماری قابل درمان مقاربتی است. این بیماری اگر که درمان نشود می تواند باعث مشکلات جدی در مراحل بعدی زندگی شود. کلامیدیا باعث عفونت مدخل رحم (cervix) در زنان می شود. مجرای خروجی مثانه (urethra)، مقعد و چشمان در هم زن و هم مرد ممکن است از این بیماری عفونت یابند. عوارض عفونت در هر زمانی ممکن است بروز کنند. اغلب این عوارض چیزی بین یک یا سه هفته بعد از ابتلاء به بیماری رخ می دهند. البته عوارض بیماری ممکن است برای مدت مدیدی خود را نشان ندهند.
شپش ناحیه تناسلی (Crabs or Pubic Lice) انگل های کوچکی به شکل خرچنگ هستند که در بین مو زندگی کرده و از خون تغذیه می کنند. اینها عمدتا در بین موهای ناحیه تناسلی زندگی می کنند ولی ممکن است در بین موهای زیر بغل و همینطور موهای صورت و ابروی چشم هم زیست کنند. این انگل ها می توانند بیرون از بدن هم به زندگی خود ادامه بدهند و از اینرو در لباس، ملافه های تُشک و حوله هم ممکن است پیدا شوند. شما ممکن است این نوع شپش را با خود حمل کنید و از آن مطلع نباشید. ولی دو تا سه هفته بعد از آن دچار نوعی خارش می شوید. این نوع انگل عمدتا از طریق تماس فیزیکی در حین مقاربت جنسی منتقل می شود ولی ممکن است از طریق استفاده مشترک از لباس، حوله و یا ملافه با کسی که آن را دارد نیز منتقل شود. هیچ روش موثری برای جلوگیری از سرایت این انگل به خودتان وجود ندارد ولی شما می توانید با شستن لباس ها، حوله و ملافه تان با آب داغ از سرایت آن به دیگران جلوگیری کنید. محلول ضدعفونی ویژه ای را می توان از داروخانه خریدو به بدن مالید تا این انگل را از بین ببرد. تراشیدن موهای ناحیه تناسلی لزوما باعث از بین رفتن این انگل نمی شود.
اپیدیمیتیس (Epididymitis) اشاره به تورم اپیدیمتیس، که یک مجموعه از مجاری که در بالای بیضه ها قرار دارند و اسپرم تولید شده را ذخیره می کنند، دارد. این وضعیت همیشه نتیجه بیمارهای مقاربتی نیست. ولی اگر چنین باشد، اغلب ناشی از وجود کلامیدیا و یا گانوریا (Gonorrhoea) است. عوارض این بیماری خود را بشکل تورم دردناک بیضه ها و کیسه بیضه ها (scrotum) نشان می دهند. بهترین روش جلوگیری از این بیماری استفاده از کاپوت در حین مقاربت جنسی است زیرا این بهترین روش جلوگیری از سرایت کلامیدیا و گانوریا است. اپیدیمتیس خودش به کسی سرایت نمی کند ولی عفونت های دیگری که مسبب آن بودند قابل سرایت هستند. (در باره کلامیدیا و گانوریا به بخش های بعدی رجوع کنید). درمان این بیماری از طریق استفاده از آنتی بیوتیک برای درمان عفونت هایی که باعث آن بودند صورت می گیرد.
تب خال ناحیه تناسلی (Genital herpes) توسط ویروسی بنام هرپیس سیمپلکس (herpes simplex) رخ می دهد. این ویروس می تواند بر دهان، ناحیه تناسلی، پوست اطراف مقعد و انگشتان اثر بگذارد. بعد از اولین شیوع تب خال، این ویروس می تواند در بین بافت های عصبی مخفی بماند، یعنی جایی که کاملا غیر قابل تشخیص است و باعث عوارضی نمی شود. عوارض اولین عفونت معمولا بین یک تا ۲۶ روز بعد از در معرض این بیماری قرار گرفتن رخ می دهند و برای دو تا سه هفته دوام می آورند. چه مرد و چه زن ممکن است یک یا چند نوع از عوارض این بیماری را داشته باشند که شامل حس خارش یا سوزش در ناحیه تناسلی یا اطراف مقعد، تاول های آبدار کوچکی که ممکن است بترکند و زخم های دردآور کوچک به جا بگذارند، برخورداری از درد هنگام ادرار اگر که ادرار از روی زخم های باز بگذرد، کسالت شبیه ابتلاء به آنفلونزا، کمردرد، سردرد، غدد متورم و تب می باشند.
زگیل ناحیه تناسلی (Genital warts) تومورهای گوشتی کوچکی هستند که ممکن است در هر کجا از ناحیه تناسلی مرد یا زن پدیدار شوند. این بیماری در اثر ویروسی بنام «ویروس پاپیلوما انسان» (Human Papilloma Virus – HPV) باعث می شود. زگیل ممکن است روی آلات تناسلی، و یا اندام مختلف بدن، مانند دستان رشد کند. بعد ازاینکه ویروس زگیل ناحیه تناسلی به شما منتقل شد معمولا بین یک تا سه ماه طول می کشد که این زگیل ها بر روی اندام تناسلی شما ظاهر شوند. شما و یا همزی تان ممکن است متوجه ظاهر شدن تکه های سفید/صورتی کوچکی یا تکه های بزرگتری شبیه کلم روی ناحیه تناسلی شوید. این نوع زگیل در حوالی ناحیه خارجی واژن، پنیس، پوست بیضه و مقعد ظاهر می شوند. ممکن است به تنهایی یا بصورت گروهی رشد کنند. باعث خارش می شوند ولی بدون درد هستند. اغلب بجز خارش عارضه دیگری ندارند و ممکن است به سختی قابل دیدن باشند. اگر زنی در مدخل رحم اش زگیل داشته باشد، در آنصورت ممکن است باعث خونریزی جزیی شود و بصورت نادر ممکن است نوعی مایع رنگی از ناحیه واژن ترشح شود.
گانوریا (Gonorrhoea) نوعی عفونت میکروبی است. معمولا از طریق تماس جنسی منتقل می شود و ممکن است باعث عفونت مدخل رحم، مجرای خروجی مثانه، مقعد و گلو شود. عوارض این بیماری ممکن است بین ۱ تا ۱۴ روز بعد از ابتلاء به آن ظاهر شوند. ممکن است به این بیماری مبتلاء شد و در عین حال هیچ عارضه ای هم نداشت. در مردان احتمال تشخیص عوارض این بیماری بیش از زنان است.
عفونت های دستگاه گوارشی (Gut Infections) ممکن است در هنگام رابطه جنسی منتقل شوند. دو تا از رایج ترین این عفونت ها «اَمُویی بیاسیس» (Amoebiasis) و «جیاردیاسیس» (Giardiasis) هستند. اینها عفونت های میکروبی هستند و وقتی که به ناحیه شکم می رسند باعث اسهال و درد شدید معده می شوند. عفونت های دستگاه گوارشی بین دو نفر منتقل می شود بویژه وقتی که یک نفر به این عفونت ها مبتلاء باشد و در رابطه جنسی تماس با مدفوع و یا مقعد صورت گیرد. استفاده از وسایلی مانند کاپوت و یا استفاده از دستکش های پلاستیکی می تواند جلوی سرایت این بیماری را بگیرد. وسایلی که برای تحریک جنسی هستند باید بعد از استفاده شسته شوند و همینطور دستان تان اگر در تماس با مدفوع قرار گرفتند باید شسته شوند. درمان هایی که برای مداوای اسهال وجود دارند برای درمان بسیاری از این عفونت ها کافی هستند ولی ممکن است استفاده از آنتی بیوتیک هم لازم شود.
هپاتیس (Hepatitis) باعث تورم کبد می شود. انواع مختلف هپاتیس وجود دارند. رایج ترین آنها هپاتیس A، B و C هستند. هر کدام از این ویروس به نحو متفاوتی عمل می کنند. هپاتیس ممکن است در اثر اسفاده از الکل و یا مواد مخدره رخ دهد ولی اغلب ناشی از نوعی عفونت ویروسی است.
مولاسکوم (Molluscum) یک بیماری پوستی است که توسط ویروس «مولاسکوم کانتاجیوسویم» رخ می دهد. این بیماری بصورت برجستگی های کوچکی بر روی پوست ظاهر می شوند و ممکن است برای یکی دو هفته تا چند سال باقی بمانند. مولاسکوم باعث برجستگی های مروارید شکلی به اندازه یک خال بر روی ران، کفل، اندام تناسلی و برخی اوقات صورت می شود. این بیماری از طریق تماس فیزیکی در عین مقاربت جنسی و یا تماس پوستی منتقل می شود. جلوی انتقال این بیماری را می توان با استفاده از کاپوت، اجتناب از تماس پوستی با کسی که به این بیماری مبتلاء است و یا نداشتن رابطه جنسی با چنین فردی تا زمانی که درمان شود، گرفت. در بیشتر موارد مولاسکوم بدون درمان رفع می شود. ولی آنها را می توان خشک کرد و یا با استفاده از مواد شیمیایی پوشاند.
یوره ثرایتیس غیر مشخص (Non-Specific Urethritis - NSU) تورم مجرای خروجی مثانه مرد است. این تورم ناشی از چند نوع عفونت مختلف است که رایج ترین آنها کلامیدیا است. یوره ثرایتیس غیر مشخص ممکن است برای ماهها و حتی در مواردی برای سالها در یک رابطه تجربه شود. عوارض یوره ثرایتیس غیر مشخص ممکن است شامل این موارد شود: درد و یا حس سوزش هنگام دفع ادرار، ترشح یک مایه سفید/شیری از نوک آلت تناسلی مرد که در اول صبح ممکن است بیشتر مورد تشخیص باشد، و این حس که باید بکرات دفع ادرار کنید. اغلب ممکن است هیچ عارضه ای وجود نداشته باشد ولی این به معنا نیست که ممکن نیست این عفونت را به همزی تان منتقل نکنید.
جَرب (Scabies) توسط کرم های انگلی که به زیر پوست می روند و باعث خارش می شوند رخ می دهد. این کرم ها بسیار کوچک هستند و قابل رویت نیستند و بسیاری افراد نمی دانند که آنها را با خود حمل می کنند. اینها باعث خارش می شوند و این وضعیت ۲ تا ۶ هفته بعد از سرایت به مرض شروع می شود. علایم این بیماری وجود خط های قرمز در زیر پوست دست، کفل و اندام تناسلی است. رایج ترین نحوه سرایت این بیماری از طریق تماس فیزیکی در حین مقاربت جنسی است هر چند ممکن است با استفاده مشترک از حوله و یا لباسهای فرد دیگری که به بیماری مبتلا است سرایت صورت گیرد. این نحوه سرایت البته غیر معمول است. هیچ روش موثری برای اینکه از سرایت بیماری به خود جلوگیری کنید وجود ندارد هر چند که می توانید با شستن لباس ها و ملافه های خود در آب داغ از سرایت این بیماری به دیگران جلوگیری کنید. مایعات ضدعفونی وجود دارد که می توانید از داروخانه بخریید و به بدن خود بمالید تا این انگل از بین برود.
سفلیس (Syphilis) یک عفونت رایج در بریتانیا نیست ولی در برخی کشورهای دیگر بیشتر رایج است. این بیماری نوعی عفونت باکتریایی است. اغلب از طریق معاشرت جنسی منتقل می شود ولی ممکن است از طریق مادری که به آن مبتلا است به نوزاد متولد نشده اش هم سرایت یابد.علایم و عوارض سفلیس برای مرد و زن یکی است. این عوارض ممکن است به سختی قابل تشخیص باشند و از زمان مقاربت جنسی با کسی که به این بیماری مبتلا است ممکن است تا سه ماه طول بکشد قبل از اینکه عوارض بیماری ظاهر شوند. سفلیس چندین مرحله دارد. مراحل اول و دوم آن بسیار مسری هستند.
برفک (Thrush) که به آن کندیاسیس (candiasis) هم می گویند قارچی (yeast) است که برروی پوست زندگی می کند و رشد آن توسط باکترهای بی ضرر دیگری که وجود دارند محدود می شود. اگر این قارچ خود را تکثیر کند می تواند باعث خارش، تورم، زخم شدگی و ترشحات در مرد و زن شود. زنان ممکن است هنگام دفع ادرار نوعی ترشح غلیظ سفید را تجربه کنند. بسیاری از مردان ممکن است چنین ترشحی را از آلت تناسلی مرد تجربه کنند و برایش سخت باشد تا پوست ختنه گاه خود را عقب بزند. برفک هنگام مقاربت جنسی با کسی که به آن مبتلا است سرایت می کند. ولی همینطور در صورتی که لباسهای بسیار تنگ نایلونی یا الیافهای مصنوعی بپوشید و یا آنتی بیوتیک مصرف کنید نیز ممکن است بروز کند. برخی اوقات علت وقوع آن روشن نیست. برای جلوگیری از سرایت این بیماری استفاده از کاپوت هنگام مقاربت جنسی موثر است و تا آنجا که به مردان مربوط می شود شستن منظم زیر پوست ختنه گاه شان نیر مفید است. معالجه برفک شامل استفاده از درمانهای ضد قارچ می شود. برفک ممکن است بویژه در زنان دوباره عود کند.
تراکومانوس واژینوسیس (Trichomonas Vaginosis) که به اختصار به آن تریش (Trich) هم می گویند در اثر یک پارازیت که در واژن زنان و در مجرای خروجی مثانه مردان وجود دارد رخ می دهد. اغلب عارضه ای وجود ندارد. اگر عوارض این بیماری ظاهر شوند در آنصورت در مردان به شکل درد در حین ادرار و یا انزال در طی مقاربت جنسی و در زنان بصورت زخم زدگی در طی مقاربت جنسی و دفع ادرار و تورم ناحیه بیرونی واژن بروز می کنند. سرایت این بیماری معمولا از طریق رابطه جنسی از طریق دهان، مقعد و واژن با کسی که به آن مبتلا است رخ می دهد. معالجه این بیماری شامل استفاده از آنتی بیوتیک می شود و در صورت درمان مجددا عود نمی کند.
منبع پایگاه پزشکان بدون مرز