مرز خیرخواهی و دخالت والدین در زندگی زناشویی فرزندان
نظر دادن‌های وقت و بی‌وقت بعضی والدین درباره زندگی‌مشترک فرزندان‌شان و نحوه
مواجهه با این ماجرا، یکی از دغدغه‌های زوج‌های جوان است. موضوعی که اگر به درستی
مدیریت نشود، یکی از عوامل مهم در ایجاد اختلاف بین زن و شوهرها خواهد بود. اما این
بار، روی سخن‌مان با زوج‌های جوان نیست بلکه با والدین آن‌هاست. اگر به علل و چرایی
مشکلات زوج ها نگاهی بیندازیم، موضوع «دخالت نابه جای والدین و بزرگ ترها» یکی از
علل همیشگی و ثابت در همه دوره‌های ازدواج است؛ چه سال‌های اول و چه دهه‌های بعدی
ازدواج، متناسب با مشکلات روان شناختی والدین و میزان رشدیافتگی و پختگی فرزندان در
طول ازدواج، متغیر یاد شده از شدت و حدت متفاوتی برخوردار خواهد بود.
این خیرخواهی‌های مدبرانه یا مخرب؟
برای مثال یک والد با وسواس کنترل یا اختلال شخصیت خودشیفته، بعید است حتی پس از
ازدواج فرزندش، از روش‌های بیمارگونه ارتباطی با وی دست بکشد. زوج های بی‌شماری به
دلیل دخالت‌ها، توقعات نابه جا، تاییدها و تخریب‌های هیجان مدارانه والدین خود
امروز دور از همسر و فرزندی هستند که حالا قدر آن‌ها را بیشتر می‌دانند ولی
متاسفانه گاهی امکان بازگشت برای این افراد نیست و حتی والدین هم از کرده خود
پشیمانند. البته همین جا از محضر پدر و مادرهایی که این مطلب باعث کدورت خاطر آن‌ها
می‌شود، عذرخواهی می‌کنم چرا که مومن آینه مومن است. حال سوال این است که کدام
رفتار یا به اصطلاح خیرخواهی والدین به جا و کدام نا به جاست؟ در این مطلب والدین
به دو دسته «مدبر» و «مخرب» تقسیم‌بندی می‌شوند و با توضیح و تفصیل روش‌های آن ها،
تفاوت شان را آشکار می کنیم.
نظر ندادن تا زمان کسب اطلاع دقیق
یک والد مدبر حداقل کاری که می‌کند از دخالت در موضوعی که بر آن تسلط و درباره آن
اطلاع کافی ندارد، پرهیز می‌کند اما برعکس والد مخرب با سوگیری شدید، متهم را به
روش خود کشف و تخریب می‌کند و در واقع خود را همه چیزدان می‌داند. والد مدبر به کل
زندگی و روزهای طی شده داماد و عروس خود نگاه می‌کند نه یک عکس یا تصویر جدا شده
مغشوش که فرزندش از همسر خود پیش آن‌ها آورده است. در واقع آن‌ها به تجربه
دریافته‌اند آن چه می‌بینند و می‌شنوند، همه واقعیت نیست بنابراین از مداخله زود
هنگام و عجولانه پرهیز می‌کنند و فرزند خود را به اعتدال و واقع‌بینی سوق می دهند و
از سویی مانع تخریب عروس یا داماد خود توسط فرزندشان می‌شوند چراکه به عواقب آن
آگاه اند.
مشورت با خانواده طرف مقابل
تفاوت دیگر مخرب‌ها با مدبرها روش خطرناک و به شدت آسیب‌زای برخورد با والدین عروس
یا دامادشان است. والدین بی‌شماری به من مراجعه کرده‌اند که از داماد یا عروس خود
چندان ناراضی نیستند و جوان و بی‌تجربه بودن را ملاک قرار می‌دهند ولی از برخورد
توهین‌آمیز و شوکه کننده والدین وی به شدت آزرده خاطر و درمانده شده‌اند. از سویی
والدین مدبر اگر مشکلی بین زوج ها می‌یابند که خود آن‌ها از پس حل آن بر نمی‌آیند،
به طور معمول بدون اطلاع خود داماد یا عروس‌شان با والدین آن‌ها به‌طور کاملا
محترمانه و بی‌طرف مشورت می‌کنند و با بررسی شرایط به طور دقیق‌تر با همفکری هم راه
حل‌هایی را به طور مستتر پیش روی زوج قرار می‌دهند؛ برای مثال فرستادن زوج به سفر
تفریحی یا زیارتی، کاهش دغدغه‌های داماد گرامی‌شان با جور کردن وام یا ورود او به
کسب و کار بهتر یا به تعویق انداختن مراسم عروسی، نظرخواهی از عروس خانم در خرید
وسایلی که قرار است خانواده داماد تهیه کنند، انعطاف به خرج دادن در انتخاب محل
زندگی که به طور معمول عروس خانم‌ها مخالف زندگی در یک مجتمع به همراه خانواده شوهر
خود هستند، کمک‌های مالی به زوج در قالب هدیه و کادو البته به قصد کاهش تنش زوج به
طور مستتر و مواردی از این قبیل که از هوش و تدبیر بزرگ ترهای با تجربه برمی‌خیزد.
مدیریت توقعات از عروس یا داماد
روش آسیب‌زای دیگر والدین مخرب که به طور معمول در روان شناسی شخصیت از آن‌ها با
عنوان خودشیفته یاد می‌شود، توقعات ریز و درشت و غیرمنطقی از فرزندان و همسرشان
است. «چرا فرزندم از وقتی ازدواج کرده هر روز به من زنگ نمی‌زند!؟ چرا چاق شده؟ چرا
لاغر شده؟ کو نوه من و چرا بچه‌دار نمی‌شوید؟ چرا با ما سفر نمی‌آیید؟ چرا من را
دایم تنها می‌گذارید و می‌روید دنبال عشق و تفریح‌تان؟ چرا نوه‌ام را چند روز
این‌جا نمی‌گذارید؟ چرا مدام به پسرم فشار می‌آوری که این چیز را بخر و آن چیز را
بخر؟ چرا به دخترم پرخاش می‌کنی که دستپختش بد است؟ خانه‌داری بلد نیست؟» و بسیاری
خرده فرمایش‌هایی از این قبیل که البته برخی از آن‌ها به دلیل بی‌تجربگی خود زوج در
خبر بردن و شکایت کردن به والدین است.
توصیه ای درگوشی به زوج ها
با توجه به نکات مطرح شده در این مطلب، باید بدانید در شکایت بردن پیش والدین،
محتاط و مراقب چند نکته باشید. اول این‌که آن‌ها چه روشی در حل و فصل دارند، مخرب
اند یا مدبر؟ دوم این‌که چه موضوعی را به آن‌ها منتقل می‌کنید، مشکل مطرح شده نقص
همسرتان است یا برعکس؟ کمک و همفکری می‌خواهید تا برخی ندانم کاری‌های همسرتان را
مدیریت کنید و بهبود ببخشید؟ در واقع این شما هستید که تصویر درست یا غلطی از همسر
خود در ذهن والدین تان می سازید. این توصیه را فراموش نکنید.
نویسنده : رضا زیبایی| روانشناس عمومی
